Η ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας είναι διαφορετική σε κάθε παιδί. Όμως, ποια είναι τα αναπτυξιακά ορόσημα; Πότε πρέπει ν’ απευθυνθούμε σε λογοθεραπευτή; Τι σημαίνει σχολική ετοιμότητα; Η λογοθεραπεύτρια Κασσιανή Μητσιάκη, μας μυεί στον κόσμο της Λογοθεραπείας και μας λύνει όλες τις απορίες γύρω από τη δυσλεξία, την καθυστέρηση λόγου, τη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), τον τραυλισμό ή την ταχυλαλία, καθώς κι άλλες διαταραχές λόγου ή ομιλίας.
Τι είναι η Λογοθεραπεία;
Η λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με διαταραχές λόγου, ομιλίας, φωνής, επικοινωνίας, μάσησης – κατάποσης.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μας χρειάζεται λογοθεραπεία;
Αν παρατηρήσουμε ότι το παιδί μας δυσκολεύεται να επικοινωνήσει, αν έχει καθυστερήσει να αρχίσει η ομιλία του, αν δυσκολεύεται να αρθρώσει κάποια φωνήματα ή τα αντικαθιστά με άλλα, αν γενικότερα παρατηρήσουμε κάποια δυσκολία στην κατανόηση ή στην έκφρασή του, τότε καλό είναι να απευθυνθούμε σε κάποιο ειδικό.
Σε ποια ηλικία, θα πρέπει να μας ανησυχήσει η καθυστέρηση λόγου;
Θα πρέπει να ανησυχήσουμε αν στην ηλικία των 2 – 2,5 ετών το παιδί δεν λέει καμία λέξη ή στην ηλικία των 3 ετών η ομιλία του είναι ακατάληπτη. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Υπάρχουν όμως βασικά αναπτυξιακά ορόσημα. Αν η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού δεν συμβαδίζει με τη χρονολογική του ηλικία, τότε μιλάμε για καθυστέρηση λόγου.
Ποιος είναι ο ρόλος του λογοθεραπευτή;
Ο λογοθεραπευτής αξιολογεί το παιδί και βάσει της αξιολόγησης καθορίζει τους στόχους και προχωρά στο κατάλληλο εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα.
Σε πόσο χρονικό διάστημα βλέπουμε τα πρώτα αποτελέσματα από τη Λογοθεραπεία;
Εξαρτάται από τη δυσκολία που έχει ένα παιδί. Για παράδειγμα αν πρόκειται για μια απλή φωνολογική διαταραχή, μπορούμε να αρχίσουμε να βλέπουμε βελτίωση από την πρώτη εβδομάδα ή από τον πρώτο μήνα. Αν πρόκειται για πιο σοβαρές διαταραχές, όπως για παράδειγμα Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), χρειάζεται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Σημαντικό ρόλο έχει επίσης και η συνεργασία με τους γονείς. Αν ακολουθούν τις οδηγίες του λογοθεραπευτή, η λογοθεραπευτική παρέμβαση θα έχει πιο γρήγορη εξέλιξη.
Τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ);
Πρόκειται για μια αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από ελλείμματα στην επικοινωνία, στην κοινωνικοποίηση και τη δημιουργική φαντασία.
Με ποιον τρόπο βοηθά η Λογοθεραπεία τα παιδιά με αυτισμό;
Η λογοθεραπεία συμβάλλει στο να αναπτύξουν τις επικοινωνιακές και κοινωνικές τους δεξιότητες.
Ο τραυλισμός αποτελεί διαταραχή της ροής της ομιλίας. Αν παρατηρήσουμε μια τέτοια διαταραχή, θα πρέπει να απευθυνθούμε άμεσα σε λογοθεραπευτή;
Ναι. Εκείνος θα κρίνει αν και πότε θα πρέπει να μπει σε θεραπευτικό πρόγραμμα το παιδί.
Πότε είναι φυσιολογικός ο τραυλισμός;
Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών μέχρι την ηλικία των 3 – 4 ετών γίνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, οπότε είναι φυσιολογικό παιδιά προσχολικής ηλικίας να παρουσιάζουν κάποιες φορές συμπτώματα τραυλισμού, όπως για παράδειγμα επαναλήψεις φωνημάτων ή συλλαβών κατά τη διάρκεια της ομιλίας τους. Είναι όμως σημαντικό να γίνεται μια λογοθεραπευτική αξιολόγηση, ώστε να βεβαιωθούμε αν πρόκειται για φυσιολογική δυσρυθμία ή για τραυλισμό.
Τι είναι η δυσλεξία;
Είναι η δυσκολία που έχει κάποιος με φυσιολογικό νοητικό δυναμικό στη χρήση και κατανόηση του γραπτού λόγου. Στην ανάγνωση και τη γραφή.
Πώς καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μας έχει δυσλεξία;
Δυσκολεύεται να διαβάσει ένα κείμενο με ευχέρεια, πολλές φορές δεν κατανοεί αυτό που διαβάζει, όταν γράφει παραλείπει γράμματα ή συλλαβές, κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη και άλλα.
Επικρατεί προβληματισμός από την πλευρά των γονέων σχετικά με τη χρήση μάσκας, όσον αφορά στις πιθανές μαθησιακές δυσκολίες, ειδικά των παιδιών που θα ξεκινήσουν τώρα το δημοτικό. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Οι μαθησιακές δυσκολίες σχετίζονται με άλλους παράγοντες και όχι με τη χρήση της μάσκας. Θεωρώ ότι η χρήση της μάσκας στο σχολείο δε θα επηρεάσει τη μαθησιακή εξέλιξη των παιδιών.
Τι σημαίνει σχολική ετοιμότητα;
Σημαίνει ότι ένα παιδί είναι έτοιμο να πάει στην Α Δημοτικού. Έχει δηλαδή, κατακτήσει τις δεξιότητες εκείνες, που τον βοηθούν ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου. Από λογοθεραπευτικής πλευράς, θα πρέπει να αρθρώνει σωστά όλους τους ήχους, να συνθέτει και να αναλύει συλλαβές και λέξεις και άλλα.
Ποια ηλικία -αν παρατηρήσουμε κάποια διαταραχή λόγου- είναι κατάλληλη να επισκεφτούμε λογοθεραπευτή;
Η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού ακολουθεί κάποια στάδια. Σε οποιαδήποτε ηλικία και αν μας προβληματίσει κάτι σχετικά με το λόγο, την ομιλία και την επικοινωνία του παιδιού, καλό είναι να απευθυνθούμε σε έναν λογοθεραπευτή.
Θεωρείτε ότι υπάρχει σωστή ή επαρκής γνώση και πληροφόρηση στο θέμα της Λογοθεραπείας ή αποτελεί ένα ακόμη ταμπού της ελληνικής κοινωνίας;
Οι γονείς σήμερα είναι πιο ενημερωμένοι και πιο ευαισθητοποιημένοι σχετικά με τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών τους, σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Είναι πιο πρόθυμοι να ζητήσουν βοήθεια από κάποιο λογοθεραπευτή για οτιδήποτε τους προβληματίζει.
Τι άλλες υπηρεσίες παρέχετε στο κέντρο ειδικών θεραπειών Λογοπαιχνιδίσματα;
Το κέντρο παρέχει υπηρεσίες λογοθεραπείας, εργοθεραπείας, ειδικής διαπαιδαγώγησης και συμβουλευτική.